Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΑ ΔΥΟ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ: "Τ' ΑΓΝΑΝΤΕΜΑ" - "Η ΦΟΝΙΣΣΑ" ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΑΘΗΤΩΝ

Γενικά…

¨Σκοπός στην ζωή κάθε γυναίκας ήταν η δημιουργία οικογένειας . Εκείνος όμως που επέλεγε τον σύζυγο της ήταν ο πατέρας της. Η ίδια δεν διέθετε αυτό το προνόμιο. Μετά το γάμο η κυριότερη υποχρέωση της ήταν η φροντίδα, η περιποίηση, η αγάπη και η αφοσίωση στον σύζυγο και στα παιδιά της..

Η γυναίκα ήταν περιορισμένη στο σπίτι. Προτεραιότητα της ήταν το νοικοκυριό και τα παιδιά της και δεν είχε το δικαίωμα συμμετοχής στις κοινωνικές εκδηλώσεις χωρίς την παρουσία του άντρα της. Όλη αυτή η κατάσταση προκαλούσε συναισθήματα βαθιάς θλίψης και απόγνωσης.

Η ζωή των γυναικών στο έργο ΄Τ’ αγνάντεμα΄

Κάθε άνοιξη που οι άντρες ναυτικοί αναχωρούσαν για νέα ταξίδια, οι γυναίκες τους ανέβαιναν στο εκκλησάκι της Παναγίας της Κατευοδώτρας, για να προσευχηθούν για την ασφάλεια τους και για να τους αγναντέψουν, αποχαιρετώντας τους με ευχές. Φεύγοντας οι άντρες της οικογένειας, οι γυναίκες έπαιρναν πάνω τους όλο το βάρος της φροντίδας της οικογένειας.

Οι γυναίκες ένιωθαν τον πόνο του αποχωρισμού και της στέρησης των αγαπημένων τους προσώπων, μαζί με την αγωνία για τη ζωή αυτών που φεύγουν και τη λαχτάρα για την επιστροφή τους.

Οι γυναίκες όφειλαν να παραμένουν πιστές στους συζύγους τους, να τους αγαπούν και να μην ξενοκοιτάζουν παρόλο που αυτοί έφευγαν μακριά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί αυτό της Φλανδρώς η οποία αγαπούσε τον άντρα της με όλη της την καρδιά και πονούσε που τον έβλεπε να φεύγει μακριά καθώς δεν μπορούσε να φανταστεί την ζωή της μακριά του.

Οι γυναίκες εκείνης της εποχής για να αποκατασταθούν έπρεπε να έχουν προίκα. Όπως αναφέρεται και στο κείμενο τα αδέρφια των νεαρών κοριτσιών συνήθιζαν να μπαρκάρουν με σκοπό να τους φέρουν προίκα από τις πλούσιες και φημισμένες αγορές.

Η ζωή των γυναικών στο έργο ‘Η Φόνισσα’

Στη «Φόνισσα» η γυναίκα είναι σε κάθε ηλικία το πιο υποτιμημένο πλάσμα. Απόλυτα εξαρτημένη από τους γονείς ως παιδί και από το σύζυγο ως γυναίκα. Όταν αποκτά οικογένεια πρέπει να φροντίζει να υπηρετεί κάθε μέλος της.

Ως κόρη αποτελεί βάρος για τους γονείς, παρόλο που εργάζεται μαζί τους, συνεισφέρει με όποιον τρόπο μπορεί, γιατί οι γονείς για να την παντρέψουν πρέπει να της δώσουν προίκα. Και μάλιστα όσο μεγαλύτερη η προίκα τόσο μεγαλύτερες οι πιθανότητες να είναι καλός ο έγγαμος βίος της.

Ως σύζυγος αναλαμβάνει τα του σπιτιού, αλλά και τη φροντίδα του συζύγου και των παιδιών που θα αποκτηθούν. Βοηθά και στις υπόλοιπες δουλειές και συμπαραστέκεται στο σύζυγό της με όποιον τρόπο μπορεί. Η υποταγή στο σύζυγο είναι δεδομένη, όπως φαίνεται και από τον ίδιο τον τρόπο που την αποκαλούν μετά το γάμο της: η ηρωίδα είναι η γυναίκα του Γιάννη του Φράγκου, η Φραγκογιαννού.

Ως μητέρα αναθρέφει τα παιδιά της, φροντίζει να τα μεγαλώσει σωστά. Η φροντίδα της όμως δε σταματά εκεί, αφού τα βοηθά και μετά τη δημιουργία της δικής τους οικογένειας.

Συμπέρασμα:

¨Η γυναίκα εκείνης της εποχής, στην οποία αναφέρονται τα έργα του Παπαδιαμάντη, θεωρούνταν υποδεέστερη και έρχονταν αντιμέτωπη με πολλές κακουχίες από μικρή ηλικία.

ΕΛΕΝΑ ΚΑΛΤΣΟΥΝΗ

Φόνισσα- Τ’ αγνάντεμα

 

Το έργο του Παπαδιαμάντη,  αποτελεί σημαντική πηγή άντλησης στοιχείων που βοηθούν τη διερεύνηση της κοινωνικής θέσης των Ελληνίδων γυναικών του 2ου μισού του 19ου αιώνα, τόσο στην ύπαιθρο, όσο και στην πόλη. Ο Παπαδιαμάντης εγκαινιάζει τη φιλογυναικεία  λογοτεχνία μολονότι οι σχέσεις του με τις γυναίκες είναι ιδιότυπες.

 

Και στα δύο κείμενα του Παπαδιαμάντη, πρωταρχικό ρόλο έχουν οι γυναίκες.  Στο διήγημα «Τ’ Αγνάντεμα», οι γυναίκες είναι αυτές που μένουν  πίσω όταν οι άντρες τους φεύγουν με τα καράβια. Επομένως έχουν, πέρα από την ευθύνη να προσέχουν το σπίτι και να αναθρέψουν τα παιδιά τους, και τις ευθύνες των αντρών τους που λείπουν μακριά από τα σπίτια τους. Έτσι, ο Παπαδιαμάντης τονίζει το ρόλο που είχαν οι γυναίκες σε μια οικογένεια. Πολλές φορές έκτος από μητέρες και σύζυγοι είχαν τον κυρίαρχο ρόλο σε μια οικογένεια όταν ο άντρας έλειπε από το σπίτι.

 Αντίθετα, η κοινωνία της εποχής που γράφτηκε η «Φόνισσα» είναι ανδροκρατούμενη, ενώ χαρακτηρίζεται από μεγάλες κοινωνικές ανισότητες. Οι γυναίκες, ζουν για να υπηρετούν τους άλλους. Έτσι και αυτή παντρεύτηκε, και έγινε ‘’σκλάβα του άνδρα της’’, απέκτησε παιδιά και έγινε δούλα τους και όταν τα παιδιά τους απέκτησαν παιδιά έγινε και δούλα των εγγονιών της. Η εποχή αυτή είναι μια εποχή περιθωριοποίησης για τις γυναίκες. Γι αυτό το λόγο σκότωνε και τα μικρά κορίτσια, επειδή δεν ήθελε να έχουν ίδιο μέλλον με αυτό που είχε εκείνη. Ακόμα, σύμφωνα με τα λόγια της πρωταγωνίστριας του έργου, τα κορίτσια θεωρούνταν βάρος σε μια οικογένεια γιατί έπρεπε οι γονείς να φτιάξουν την προίκα της για να την παντρέψουν.

Γιάννης Καλαντζής