Σάββατο 8 Δεκεμβρίου 2012

« Τζιτζίκια στήσαν το χορό »

στο ντάλα μεσημέρι
και στέκουν γύρω τα παιδιά
και παίζουν παλαμάκια.
Οπτικοακουστική εικόνα:Το ανέμελο  και χαρούμενο παιχνίδι των παιδιών την ώρα του καλοκαιρινού μεσημεριού στη φύση- άμεση η σχέση των παιδιών με το φυσικό περιβάλλον- αισιόδοξη διάθεση: στοιχείο της παιδικής ηλικίας.


πορτοκαλιά και μαύρη,
στου γέρου κόσμου στάθηκε
τα φρύδια επάνω, αντήλιο,
κι έπαιζε και κρυφόγνεφε
της πίκρας μαντιλάκι.
Η φύση ως τρόπος πικρός για το «γερο- κόσμο» που μοχθεί  και αγωνίζεται να επιβιώσει .Εδώ κυριαρχεί ένα τελείως διαφορετικό συναίσθημα- η πίκρα- που έρχεται σε αντίθεση με τη
-χαρά--. Το ίδιο άλλωστε συμβαίνει και στην καθημερινή ζωή, όπου συνυπάρχουν στιγμές δυστυχίας για κάποιους και ταυτόχρονα στιγμές ευτυχίας για άλλους. 


« Κάτω στης μαργαρίτας το αλωνάκι »

Στήσαν τρελό χορό τα μελισσόπουλα
Ιδρώνει ο ήλιος τρέμει το νερό
Φωτιάς σουσάμια σιγοπέφτουνε
Στάχυα ψηλά λυγίζουνε το μελαψό ουρανό.
[…]
Η ομορφιά και η αρμονία της ελληνικής φύσης αποδίδονται με ένα πλήθος ποιητικών εικόνων που ενεργοποιούν τις αισθήσεις , εντυπωσιάζουν, και φορτίζουν συναισθηματικά τον αναγνώστη, κάνοντάς τον να νιώθει ανέμελα και χαρούμενα.


Ο ύπνος τους μυρίζει πυρκαγιά
Στα δόντια τους ο ήλιος σπαρταράει
Απ’ τη μασχάλη τους γλυκά στάζει το μοσχοκάρυδο .
Τα νεαρά αγόρια και κορίτσια  που κοιμούνται μέσα στη φύση  χαίρονται τη ζωή , την αγάπη, τη φιλία και τον έρωτα και εναρμονίζονται πλήρως με το ελληνικό φυσικό τοπίο.

Κοινά στοιχεία στα δύο ποιήματα

  • Φυσικό περιβάλλον Ελληνικό τοπίο
        Τα παιδιά που στη νεαρή ηλικία χαίρονται τη ζωή, την αγάπη , τη φιλία

        Η σχέση των παιδιών με τη φύση

       Έντονη χαρά και αισιοδοξία (χορός τζιτζικιών, παλαμάκια παιδιών, μελισ-
       σόπουλα)

      Πλήθος εικόνων (οπτικές, αισθητικές, ηχητικές)

      Άλλα εκφραστικά μέσα (μεταφορές, προσωποποιήσεις)  Έντονος λυρισμός

      Ως προς τη μορφή: δεν υπάρχει ομοιοκαταληξία και κάθε στροφή δεν έχει τον        ίδιο αριθμό στίχων






























ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ο ΜΕΓΑΣ

Τετάρτη 5 Δεκεμβρίου 2012

ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΤΗΝ ΤΡΑΓΩΔΙΑ "ΕΛΕΝΗ" ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ

ΕΚΔΟΧΕΣ ΤΟΥ ΜΥΘΟΥ ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ - ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΜΗΡΟ ΕΩΣ ΤΟΝ ΣΕΦΕΡΗ

ΟΜΗΡΟΣ 8ος-9ος αι.πχ

 
ΤΕΙΧΟΣΚΟΠΙΑ ΡΑΨΩΔΙΑ Γ ΣΤΙΧΟΙ 139-160: Στην Ιλιάδα του Ομήρου συναντάμε την Ελένη στις Σκαιές Πύλες της Τροίας λίγο πριν την μονομαχία Μενέλαου - Πάρη. Η ίδια θυμάται νοσταλγικά  την πατρίδα της την Σπάρτη καθώς και αγαπημένα της πρόσωπα, όπως τους γονείς και τον πρώτο της άντρα Μενέλαο.

και ομοιώθη με την αδελφήν του ανδρός της Λαοδίκην,

που 'χε τον Ελικάωνα Αντηνορίδην άνδρα

απ' όλες ωραιότερη τες κόρες του Πριάμου.

Εστάθηκ' η γοργόποδη θεά εμπρός της κι είπε:

«Έλα, γλυκιά μου, πράγματα να ιδείς και να θαυμάσεις

αυτοί που τον πολύθρηνον αγώνα του πολέμου

ν' αρχίσουν ήσαν πρόθυμοι, τώρα ησυχάζουν όλοι·

έπαυσ' ο πόλεμος και αυτού γυρμένοι στες ασπίδες

κάθονται κι έστησαν ορθά σιμά τους τα κοντάρια,

με τα μακριά κοντάρια τους για σε θα πολεμήσουν·

και ο νικητής ομόκλινην θα σ' έχει αγαπημένην».

Είπε η θεά και τρυφερήν της βάζει επιθυμίαν

Αίθρα και η μεγαλόφθαλμη Κλυμένη ακολουθούσαν.



ΣΤΗΣΙΧΟΡΟΣ    632/631 π.Χ.


Βουτιερίδης          Σύμφωνα με το Στησίχορο η Ελένη δεν   πήγε ποτέ στην Τροία, ούτε πάτησε στα κάστρα της Τρωάδας.

Δεν είναι αληθινός αυτός ο λόγος.
Δε μπήκες στα καλοφτιαγμένα τα καράβια.
Μήτε στα κάστρα μπήκες της Τρωάδας.
Στησίχορος, απόσπασμα

ΣΑΠΦΩ   (~ 630 - 570 π.Χ.)       16 L.-P. (μτφρ. Π. Λεκατσάς)
Η Σαπφώ παρουσιάζει την Ελένη σαν μια ερωτευμένη  γυναίκα που εγκατέλειψε τον άντρα της , την κόρη της και τους γονείς της για έναν άλλο άντρα, τον Πάρη, με παρότρυνση της Αφροδίτης. 
.

Ελένη, που τους άλλους
τόσο στην ομορφιά περνούσε, χώρισε
τον άριστο τον άντρα,
 
π' όλο της Τροίας κατάστρεψε το κράτος,
κι ούτε την κόρη, ουδέ τους ακριβούς της
θυμήθηκε γονιούς, μα ερωτευμένην
ξεσήκωσέ τη η Κύπρις.
 
Πολύ εύκολα η καρδιά λυγάει τ' ανθρώπου.
Κι αμέσως λαχταράει στο νου ό,τι βάλει.


ΗΡΟΔΟΤΟΣ     (485 - 421/415 π.Χ) 

                         ΙΣΤΟΡΙΑΙ


Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο η Ελένη δεν ήταν στην Τροία. Αν όμως βρισκόταν εκεί οι Τρώες θα την έδιναν στους Έλληνες με ή χωρίς την θέληση του Πάρη.


Ε ν λί λένη ν, πέδοντο ν ατν τος λλησιν ο Τρες, κόντος γε κοντος λεξάνδρου.


ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ (485 π.Χ. - 406 π.Χ.),
ΕΛΕΝΗ
Στην τραγωδία του Ευριπίδη το είδωλο της Ελένης βρίσκεται στην Τροία. Η ωραιότερη γυναίκα της Ελλάδας γίνεται η πιο μισητή γυναίκα  και για τους  Έλληνες και για τους Τρώες. Για χάρη της σκοτώνονται άδικα παλλικάρια. Το όνομά της προκαλεί μόνο ντροπή και πόνο.Η πραγματική όμως Ελένη μεταφέρεται από τον Ερμή, ύστερα από εντολή της Ήρας, στην Αίγυπτο. Έρμαιο στα χέρια των θεών περιμένει το Μενέλαο να τη σώσει από το βάρβαρο βασιλιά Θεοκλύμενο. Πιστή στον άντρα της και στις αρχές της ελπίζει κάποτε να επιστρέψουν μαζί στην πατρίδα.

ΕΛE.

ΜEN.
Μίλησε· πρέπει όσα μας δίνουν,


καλά ή κακά, οι θεοί ν' ακούμε.
ΕΛE.
Σιχαίνομαι τα λόγια που θα πω.


ΜEN.
Λέγε· γλυκιά ξαλάφρωσή 'ναι
735

τις περασμένες να σου λένε δυστυχίες.
ΕΛE.
Δεν πήγα εγώ με γρήγορο καράβι


στην αγκαλιά ενός βάρβαρου, ούτε
σε ντροπιασμένο πλάγιασα κρεβάτι.

ΜEN.


ΕΛE.
740

στη χώρα μ' έφερε του Νείλου.
ΜEN.
Απίστευτο· πούθε σταλμένος; Φοβερά λόγια!


ΕΛE.
Έκλαψα τότε, ακόμη κλαίω και τώρα·


η ομόκλινη μ' αφάνισε του Δία.
ΜEN.
Η Ήρα; Ποιων τάχα το κακό ζητούσε;
745

ΕΛE.


κι ήρθ' η αμάχη για την ομορφιά τους.


ΜEN.
Όμως γιατί να κατατρέξει εσέν' η Ήρα;

ΕΛE.
Για να μη μ' έχει ο Πάρης...

ΜEN.
Πώς; Λέγε.

ΕΛE.
που ήμουν γι' αυτόν της Κύπριδας το δώρο.

ΜEN.
Α! δύστυχη.

ΕΛE.
Ναι, δύστυχη· κι εδώ στην Αίγυπτο ήρθα.

ΜEN.
Και του έδωσε το είδωλό σου, ως λες.

ΕΛE.
Στο σπίτι σου τι θρήνος, μάνα, ω μάνα,

τι πένθος, τι χαμός!

ΜEN.
Τι λες;

ΕΛE.
Χάθηκε η μάνα μου· για τις ντροπές μου

πέρασε βρόχο στο λαιμό της.

ΜEN.
Την άμοιρη· η κόρη μας Ερμιόνη ζει;

ΕΛE.
Ανύπαντρη, άτεκνη, μαραίνεται και κλαίει

για το δικό μου ατιμασμένο γάμο.













ΕΛΕΝΗ ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΕΦΕΡΗ
Οι θεοί θέλησαν να στείλουν στην Τροία το είδωλο της Ελένης. Ο πόλεμος στην Τροία έγινε για ένα είδωλο. Η Ελλάδα πονά, θρηνεί αφού χάνει τα παιδιά της. Και όλα αυτά έγιναν για μια ψεύτικη Ελένη, 'για ένα πουκάμισο αδειανό' . 'Έτσι το θελαν οι θεοί'.
Και στην Τροία; Τίποτε στην Τροία-ένα είδωλο.
 Έτσι το θέλαν οι θεοί.Κι ο Πάρης, μ' έναν ίσκιο πλάγιαζε σα να ήταν πλάσμα ατόφιο
.
κι εμείς σφαζόμασταν για την Ελένη δέκα χρόνια . Μεγάλος πόνος είχε πέσει στην Ελλάδα. Τόσα κορμιά ριγμέναστα σαγόνια της θάλασσας στα σαγόνια της γης
.
 τόσες ψυχές δοσμένες στις μυλόπετρες, σαν το σιτάρι.Κι οι ποταμοί φουσκώναν μες στη λάσπη το αίμα για ένα λινό κυμάτισμα για μια νεφέλη μιας πεταλούδας τίναγμα το πούπουλο ενός κύκνου για ένα πουκάμισο αδειανό, για μιαν Ελένη