Τετάρτη 19 Οκτωβρίου 2011

ΡΑΨΩΔΙΑ Α

Στίχοι :307-349

(Περίληψη)
Ο Αχιλλέας γυρίζει στη σκηνή του και ο Αγαμέμνονας βάζει τη Χρυσηίδα σε πλοίο και τη στέλνει πίσω. Κατόπιν δίνει εντολή να γίνουν οι απαραίτητοι καθαρμοί στο στρατόπεδο και οι θυσίες προς τον Απόλλωνα. Παράλληλα στέλνει τους κήρυκές του να πάνε να πάρουν τη Βρισηίδα από τον Αχιλλέα. Εκείνοι ντρέπονται μόλις τον αντικρίζουν και σιωπούν.Τους απευθύνει όμως αυτός πρώτος το λόγο, γνωρίζοντας ότι δε φταίνε εκείνοι και εκφράζει απροκάλυπτα την οργή του εναντίον του Αγαμέμνονα. Θεωρεί πως αυτός θα είναι από εδώ και πέρα αποκλειστικά υπεύθυνος για όποια συμφορά ακολουθήσει και αναθέτει στον Πάτροκλο να τους δώσει τη Βρισηίδα, η οποία φεύγει μαζί τους περίλυπη.


Στίχοι :350-431

Περίληψη
Ο Αχιλλέας κλαίει μόνος στο ακρογιάλι και με τα χέρια απλωμένα στο πέλαγος καλεί τη μητέρα του , Θέτιδα. Μονολογεί πως αφού ο Δίας όρισε γι’ αυτόν να πεθάνει νέος, δεν έπρεπε να επιτρέψει στον Αγαμέμνονα να τον ατιμάσει. Τότε εμφανίζεται η Θέτιδα μέσα από τη θάλασσα και ζητάει να μάθει την αιτία της λύπης του. Ο Αχιλλέας της εξηγεί όλα όσα έχουν συμβεί( διανομή λαφύρων, άφιξη και ικεσία Χρύση για να πάρει πίσω την κόρη του, λοιμός Απόλλωνα, διαμάχη με τον Αγαμέμνονα, επιστροφή Χρυσηίδας, ανταλλαγή με τη δικό του δώρο, τη Βρισηίδα).Της ζητάει λοιπόν να πει στο Δία να βοηθήσει τους Τρώες να αφανίσουν τους Αχαιούς, ώστε να καταλάβουν όλοι την αξία του και το λάθος τους. Η Θέτιδα κλαίει για όσα συμβαίνουν στο γιο της και του υπόσχεται να μιλήσει στο Δία, αλλά θα πρέπει να περιμένει για 12 μέρες, αφού οι θεοί έχουν πάει στους Αιθίοπες.

Ανάλυση στίχων

Στ. 350-357: Η δέηση του Αχιλλέα προς τη μητέρα του
Ο Αχιλλέας στέκεται ολομόναχος μακριά από τους άλλους και κοιτάζει τη θάλασσα. Προσεύχεται στη μητέρα του. Τα λόγια του εκφράζουν ένα βαθύ παράπονο. Αρχικά θυμάται ότι είναι η μοίρα του να ζήσει λίγο και θεωρεί ότι σ’αυτή τη σύντομη ζωή θα έπρεπε να ζήσει με τιμή. Ο Δίας όφειλε να φροντίσει γι’ αυτό και δεν θα έπρεπε να αφήσει τον Αγαμέμνονα να του πάρει τη Βρισηίδα

Στ. 358-364: Η εμφάνιση της Θέτιδας
Η προσευχή του Αχιλλέα εισακούεται άμεσα. Η Θέτιδα αναδύεται από τη θάλασσα για να παρηγορήσει το γιο της και να μάθει από τον ίδιο τι συνέβη. Βέβαια λόγω της θεϊκής της υπόστασης γνωρίζει από πριν τα πάντα, αλλά τον αφήνει να της τα πει όλα από την αρχή για να τον κάνει να αισθανθεί καλύτερα.

Στ. 365-393: Τα παράπονα του Αχιλλέα
Μιλάει για την αιτία της φιλονικίας του με τον Αγαμέμνονα, για ό,τι προηγήθηκε και ό,τι ακολούθησε: την ταπείνωση του Χρύση, το θεϊκό λοιμό, την προφητεία του Κάλχα την επιστροφή της Χρυσηίδας, τη βίαιη αρπαγή της Βρισηίδας.Στο λόγο του ο ίδιος αυτοπαρουσιάζεται ως μυαλωμένος και ανδρείος, αποφεύγοντας όμως να μιλήσει για τη δική του ασεβή και εριστική συμπεριφορά, ενώ ο Αγαμέμνονας προβάλλεται ως αλαζόνας, υβριστικός, βίαιος, υπαίτιος για κάθε είδους συμφορά.

Στους στίχους αυτούς Ο Όμηρος κάνει αναδρομή στο παρελθόν. Ο Αχιλλέας περιγράφει τη μοιρασιά των λαφύρων μετά την κατάκτηση της Θήβας. Η Θέτιδα τα γνωρίζει, αλλά ο ποιητής βάζει τον ήρωα να τα εξιστορήσει και για να αισθανθεί ο ίδιος καλύτερα, αλλά και να ενημερώσει όλους εμάς για όσα συνέβησαν πριν φτάσουμε στα γεγονότα των 51 ημερών της Ιλιάδας.

Στ. 394-413: Το αίτημα του Αχιλλέα
Ο ήρωας σαν μικρό παιδί , προστάζει τη μητέρα του να πετάξει στον Όλυμπο και να θερμοπαρακαλέσει το Δία για χάρη του Άλλωστε ο Δίας της χρωστάει μία χάρη από το παρελθόν και ήρθε η ώρα να της την ξεπληρώσει. Η οργή του Αχιλλέα είναι τόσο μεγάλη που μόνο αν δει τους συμπολεμιστές του να οδηγούνται στο θάνατο και τον Αγαμέμνονα να έχει συναισθανθεί το λάθος του, τότε μόνο η δίψα του για εκδίκηση θα πάψει και ο πόνος, το μίσος που νιώθει θα καταλαγιάσουν.
Δεύτερη αναδρομή στο παρελθόν: Πρωταγωνιστές εδώ είναι οι θεοί. Η Ήρα, η Αθηνά και ο Ποσειδώνας θέλουν να δέσουν το Δία. Η Θέτιδα καλεί τον εκατόγχειρα Βριαρέω, ο οποίος κάθεται δίπλα στο Δία και έτσι οι υπόλοιποι θεοί δεν μπορούν να τον πειράξουν.Η αναφορά στο μυθικό παρελθόν που βασίζεται στην παράδοση ή ισως και να είναι κατασκεύασμα του ίδιου του ποιητή, γίνεται για δυο λόγους: 1. Η Θέτιδα πείθεται ότι έχει κάθε δικαίωμα να ζητήσει οποιαδήποτε χάρη από το Δία 2.Όλοι καταλαβαίνουμε πως ο Δίας δε θα μπορέσει να της αρνηθεί αυτή τη χάρη και σύντομα οι Τρώες θα υπερτερούν στη μάχη.

Στ. 414-431: Η απάντηση της Θέτιδας
Όση ώρα μιλά ο Αχιλλέας, η Θέτιδα κλαίει. Προτιμά ο γιος της να απέχει από τη μάχη και έτσι να παραμείνει ζωντανός , παρά να απολαμβάνει τις επίγειες τιμές. Γνωρίζει παρ’ όλα αυτά, πως το πεπρωμένο του γιου της έχει ήδη γραφτεί. Υπόσχεται όμως στον Αχιλλέα ότι θα μεταφέρει τις επιθυμίες του στο Δία ελπίζοντας να εισακουστούν. Παράλληλα τον συμβουλεύει να αποτραβηχτεί από τη μάχη για να δείξει στους Αχαιούς το μέγεθος της οργής του. Του αναφέρει, ότι όταν επιστρέψει ο Δίας από το δωδεκαήμερο ταξίδι του από τη γη των Αιθιόπων θα τον ικετεύσει ελπίζοντας ότι όλα θα πάνε κατ’ ευχήν.
Αναδρομή στο παρελθόν :Για μια ακόμη φορά οι θεοί παρεμβαίνουν. Η εμφάνιση της Θέτιδας και η δεύσμευσή της απέναντι στον Αχιλλέα θα αλλάξει την κανονική ροή των πραγμάτων. Ο Δίας θα παρέμβει τελικά και θα ανατρέψει τα ως εκείνη δεδομένα. Χάρη σ’ αυτόν οι Τρώες θα αρχίσουν να νικούν και οι Αχαιοί να χάνονται

1 σχόλιο: