Κυριακή 11 Μαρτίου 2012

ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ Κ. ΚΑΒΑΦΗ

Ερμηνευτική προσέγγιση του ποιήματος

-Το ποίημα αποτελείται από 14 ιαμβικούς ενδεκασύλλαβους ανομοιοκατάληκτους στίχους χωρισμένους σε δύο στροφικές ενότητες.

- Η γλώσσα αποτελεί ένα μεικτό και ιδιάζον γλωσσικό σύνολο. Είναι η δημοτική με λέξεις της καθαρεύουσας και λέξεις "καβαφικές".

Οι ενότητες

1. Στ. 1-3: Η οφειλόμενη τιμή σε όσους συναισθάνονται την ευθύνη του χρέους. Οι άνθρωποι αυτοί δεν παρεκκλίνουν από αυτό (μη κινούντες: θα περιμέναμε καλύτερα τον τύπο "μη κινούμενοι" ).
2. Στ. 4-10: Τα ηθικά γνωρίσματα αυτών των ανθρώπων.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι υψηλές ηθικές αξίες που εκφράζουν οι "μαχητές" σε συνδυασμό με την ανθρώπινη φύση τους
α) Είναι δίκαιοι και απόλυτα υπεύθυνοι όσον αφορά τη δική τους δράση, αλλά δείχνουν λύπη κι
ευσπλαχνία στους συνανθρώπους τους:
δίκαιοι κι ίσιοι σ' όλες των τες πράξεις (στ. 4)
αλλά με λύπη κιόλας κι ευσπλαχνία (στ. 5).

β) Είναι γενναιόδωροι (γενναίοι) και συνδράμουν όσους χρειάζονται
βοήθεια όσο μπορούν κάθε φορά, ανάλογα με την οικονομική τους δυνατότητα:
γενναίοι οσάκις είναι πλούσιοι, κι όταν
είναι πτωχοί, πάλ' εις μικρόν γενναίοι,
πάλι συντρέχοντες όσο μπορούνε (στ. 6-8).

γ) Τρίτο ηθικό γνώρισμα των ανθρώπων αυτών είναι η φιλαλήθεια χωρίς ωστόσο να μισούν όσους
ψεύδονται:
πάντοτε την αλήθεια ομιλούντες,
πλην χωρίς μίσος για τους ψευδομένους. (στ. 9-10)

3. Στ. 11-14: Περισσότερη τιμή πρέπει σε όσους μένουν σταθεροί στις αξίες ακόμη κι όταν
προβλέπουν ότι ο αγώνας τους θα προδοθεί, θα αποτύχει.

Συμβολισμοί
α) Οι Θερμοπύλες αποτελούν σύμβολο αυτοθυσίας για την προάσπιση αξιών και ιδανικών. Εδώ συμβολίζουν το καθήκον που επιβάλλεται στον άνθρωπο κάθε εποχής όχι από την επιταγή του νόμου αλλά από το εσωτερικό του. Αυτό τον καθηλώνει στην εκπλήρωση του χρέους του ακόμη κι όταν γνωρίζει ότι όλα προοικονομούν την αποτυχία, την ήττα.
β) Ο Εφιάλτης συμβολίζει την προδοσία (από εξωτερικούς ή εσωτερικούς παράγοντες) που αναγκάζει τον άνθρωπο να απομακρυνθεί από τις αξίες και τα ιδανικά του.
γ) Οι Μήδοι συμβολίζουν τον εχθρό, τα αξεπέραστα εμπόδια που ορθώνονται μπροστά στον άνθρωπο κατά την προσπάθειά του να πραγματώσει τους υψηλούς στόχους.

Οι μετοχές
- μή κινούντες, συντρέχοντες, ομιλούντες: βρίσκονται σε αρχαιοελληνικούς τύπους, συντακτικά είναι επιρρηματικές τροπικές και προσδιορίζουν τα ρήματα όρισαν και φυλάγουν έχοντας όλες το ίδιο υποκείμενο με αυτά. Σημασιολογικά δίνουν κάποια ηθικά γνωρίσματα των ανθρώπων που όρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες.
- Η μετοχή ψευδομένους διαφέρει. Είναι ουσιαστικοποιμένη και δεν έχει βέβαια το ίδιο υποκείμενο με τις υπόλοιπες.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου