Τετάρτη 19 Οκτωβρίου 2011

ΡΑΨΩΔΙΑ Α

Στίχοι: 246-306

Περίληψη

Ο Αχιλλέας πετάει το σκήπτρο του και κάθεται. Τότε παρεμβαίνει ο Νέστορας, ο βα¬σιλιάς της Πύλου, λέγοντας πόσο θα χαίρονταν οι Τρώες αν γνώριζαν τη διαμάχη με¬ταξύ τους. Καλεί ν’ακούσουν τις συμβουλές του, όπως έκαναν στο παρελθόν άνδρες πιο άξιοι από αυτούς. Ο σεβάσμιος γηραιός βασιλιάς συμβουλεύει τον Αγαμέμνονα να μην πάρει τη Βρισηίδα και τον Αχιλλέα να μην εναντιώνεται στον Ατρείδη, αφού ο Δίας ήταν αυτός που του έδωσε τη βασιλική εξουσία. Ο Αγαμέμνονας λέει ότι δεν ανέχεται τον Αχιλλέα , επειδή θεωρεί τον εαυτό του ανώτερο από τους άλλους, μιας και οι θεοί τον έκαναν καλό πολεμιστή. Ο Αχιλλέας του απαντά ότι στο εξής δε θα ακούει τις εντολές του και αν θέλει να πάρει τη Βρισηίδα εκείνος δε θα αντιδράσει καθόλου, αν όμως πειράξει κάτι άλλο από όσα του ανήκουν, θα τον σκοτώσει.

Ανάλυση στίχων

Στ. 246-253: Οι αντιδράσεις του Αγαμέμνονα και του Αχιλλέα. Η παρουσίαση του Νέστορα από τον ποιητή.
Η κίνηση του Αχιλλέα και η αιτιολόγησή της.
Ο Αχιλλέας μετά τα οργισμένα λόγια που ξεστόμισε και το βαρύ όρκο, πετά με μεγάλη δύναμη το βασιλικό σκήπτρο στο χώμα, θέλοντας με αυτή τη συμβολική κίνηση να δείξει στους παρόντες βασιλιάδες ότι ελάχιστα εκτιμά τις απόψεις τους περί αισθήματος δικαίου και δικαιοσύνης
Η εμφάνιση του Νέστορα
Εκείνη την κρίσιμη στιγμή καταλυτική είναι η παρέμβαση του βασιλιά της Πύλου, Νέστορα. Ο ποιητής παραθέτει τα χαρίσματα του γέρο- πολέμαρχου λεπτομερώς επιδεικνύοντας τον απόλυτο σεβασμό προς το πρόσωπό του αλλά και το σημαντικό ρόλο του.Αναφέρει λοιπόν ότι ο συγκεκριμένος βασιλιάς έχει επιτύχει με τη γλυκύτητα των λόγων του, την πραότητα και τη σοφία του να αναδειχθεί σε πατριαρχική μορφή τόσο στο στρατόπεδο των Αχαιών όσο και στην πατρίδα του, την Πύλο.

Στ. 254-274: Τα επιχειρήματα του Νέστορα
Ο λόγος του Νέστορα είναι παραινετικός- συμβουλευτικός και διακρίνεται για τη ρητορική του δεινότητα. Διαπιστώνει: 1. Στο στρατόπεδο των Αχαιών επικρατεί λύπη και σιωπή μετά τη φιλονικία των δύο ανδρών. 2. Βάζει τους δύο άνδρες να σκεφτούν τις συνέπειες των πράξεων τους. Η εικόνα της πανηγυρικής χαράς που θα επικρατήσει στο στρατόπεδο των Τρώων, όταν μαθευτεί η αποχώρηση του Αχιλλέα και γενικότερα η φιλονικία των δύο αρχηγών, πρέπει να τους προβληματίσει.3. Επίσης προσπαθεί να τους κολακέψει εξαίροντας τόσο τις πολεμικές ικανότητες , όσο και την ξεχωριστή ηγετική προσωπικότητα του καθενός. 4. Επιπλέον τους προτρέπει να σεβαστούν την άποψή του αλλά και τα λευκά του μαλλιά ,δείγμα των εμπειριών και της σοφίας που διαθέτει, καθώς εκείνοι είναι πολύ νέοι 5. Τέλος για να τεκμηριώσει τα λεγόμενά του αναφέρει ένα παράδειγμα από τα μυθολογικά χρόνια, αυτό της Κενταυρομαχίας , που είχε συμμετάσχει και ο ίδιος. Αυτό που θέλει να πετύχει είναι να πείσει τους δύο βασιλιάδες να ακολουθήσουν τις συμβουλές και τις νουθεσίες του, όπως ακριβώς έκαναν σημαντικότεροι από αυτούς άνθρωποι στο παρελθόν.

Στ. 275-285: Οι συμβουλές του Νέστορα
1. Στον Αγαμέμνονα λέει να μην πάρει τη Βρισηίδα, να καταλαγιάσει την οργή του και να ξεχάσει ό,τι έχει γίνει με τον Αχιλλέα. 2. Παροτρύνει τον Αχιλλέα να σταματήσει να φέρεται με αγένεια και ασέβεια στον αρχιστράτηγο και μεγάλο βασιλιά, γιατί η δύναμη και η εξουσία του πηγάζουν από τη θεία βούληση του Δία.Φυσικά επαινεί και τον Αχιλλέα και αναγνωρίζει ότι και ο ίδιος έχει μεγάλη δύναμη , η οποία προέρχεται από τη θεϊκή καταγωγή του, την ανδρεία του και τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του.

Στ. 286-292: Η απάντηση του Αγαμέμνονα
Θέλοντας να κρατήσει μόνο τα θετικά σχόλια προς αυτόν, πιστεύει πως ο Νέστορας μίλησε σωστά και ότι είναι με το μέρος του. Γι’ αυτό κατηγορεί για μία ακόμη φορά τον Αχιλλέα για έπαρση, αλαζονεία , εγωισμό και υπεροψία, ελαττώματα που τον θίγουν προσωπικά και κάνουν τη διαμάχη τους αξεπέραστη. Επίσης τον υποβαθμίζει ακόμη περισσότερο υποστηρίζοντας πως η αντρειοσύνη και η δύναμή του προέρχονται από τους θεούς και μόνο.

Στ. 293-304: Η απάντηση του Αχιλλέα
Ο Αχιλλέας είναι αδιάλλακτος. Ξεκαθαρίζει πως δεν ανήκει πλέον στο στρατόπεδο αυτό και ότι αν συνέχιζε να σκύβει το κεφάλι θα θεωρούσε τον εαυτό του δειλό και αχρείο. Οι στίχοι 287-289 αναδεικνύουν το ατίθασο πνεύμα του, καθώς παρουσιάζουν τον ήρωα να μη δέχεται διαταγές από κανένα θνητό. Στη συνέχεια όμως φαίνεται να υποχωρεί, αφού δέχεται να παραχωρήσει τη Βρισηίδα (στ. 298-300). Ταυτόχρονα κατηγορεί τη συμπεριφορά των υπόλοιπων αρχηγών( στ. 300).Τέλος μέσα σε πλήρη σύγχυση και πολύ θιγμένος και πληγωμένος, απειλεί για μία ακόμη φορά τον Αγαμέμνονα αν θελήσει με τη βία να του πάρει οτιδήποτε άλλο του ανήκει.

Στ. 305-306: Η διάλυση της συνέλευσης των Αχαιών

1 σχόλιο: