Κυριακή 11 Μαρτίου 2012
ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ Κ. ΚΑΒΑΦΗ
Ερμηνευτική προσέγγιση του ποιήματος
-Το ποίημα αποτελείται από 14 ιαμβικούς ενδεκασύλλαβους ανομοιοκατάληκτους στίχους χωρισμένους σε δύο στροφικές ενότητες.
- Η γλώσσα αποτελεί ένα μεικτό και ιδιάζον γλωσσικό σύνολο. Είναι η δημοτική με λέξεις της καθαρεύουσας και λέξεις "καβαφικές".
Οι ενότητες
1. Στ. 1-3: Η οφειλόμενη τιμή σε όσους συναισθάνονται την ευθύνη του χρέους. Οι άνθρωποι αυτοί δεν παρεκκλίνουν από αυτό (μη κινούντες: θα περιμέναμε καλύτερα τον τύπο "μη κινούμενοι" ).
2. Στ. 4-10: Τα ηθικά γνωρίσματα αυτών των ανθρώπων.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι υψηλές ηθικές αξίες που εκφράζουν οι "μαχητές" σε συνδυασμό με την ανθρώπινη φύση τους
α) Είναι δίκαιοι και απόλυτα υπεύθυνοι όσον αφορά τη δική τους δράση, αλλά δείχνουν λύπη κι
ευσπλαχνία στους συνανθρώπους τους:
δίκαιοι κι ίσιοι σ' όλες των τες πράξεις (στ. 4)
αλλά με λύπη κιόλας κι ευσπλαχνία (στ. 5).
β) Είναι γενναιόδωροι (γενναίοι) και συνδράμουν όσους χρειάζονται
βοήθεια όσο μπορούν κάθε φορά, ανάλογα με την οικονομική τους δυνατότητα:
γενναίοι οσάκις είναι πλούσιοι, κι όταν
είναι πτωχοί, πάλ' εις μικρόν γενναίοι,
πάλι συντρέχοντες όσο μπορούνε (στ. 6-8).
γ) Τρίτο ηθικό γνώρισμα των ανθρώπων αυτών είναι η φιλαλήθεια χωρίς ωστόσο να μισούν όσους
ψεύδονται:
πάντοτε την αλήθεια ομιλούντες,
πλην χωρίς μίσος για τους ψευδομένους. (στ. 9-10)
3. Στ. 11-14: Περισσότερη τιμή πρέπει σε όσους μένουν σταθεροί στις αξίες ακόμη κι όταν
προβλέπουν ότι ο αγώνας τους θα προδοθεί, θα αποτύχει.
Συμβολισμοί
α) Οι Θερμοπύλες αποτελούν σύμβολο αυτοθυσίας για την προάσπιση αξιών και ιδανικών. Εδώ συμβολίζουν το καθήκον που επιβάλλεται στον άνθρωπο κάθε εποχής όχι από την επιταγή του νόμου αλλά από το εσωτερικό του. Αυτό τον καθηλώνει στην εκπλήρωση του χρέους του ακόμη κι όταν γνωρίζει ότι όλα προοικονομούν την αποτυχία, την ήττα.
β) Ο Εφιάλτης συμβολίζει την προδοσία (από εξωτερικούς ή εσωτερικούς παράγοντες) που αναγκάζει τον άνθρωπο να απομακρυνθεί από τις αξίες και τα ιδανικά του.
γ) Οι Μήδοι συμβολίζουν τον εχθρό, τα αξεπέραστα εμπόδια που ορθώνονται μπροστά στον άνθρωπο κατά την προσπάθειά του να πραγματώσει τους υψηλούς στόχους.
Οι μετοχές
- μή κινούντες, συντρέχοντες, ομιλούντες: βρίσκονται σε αρχαιοελληνικούς τύπους, συντακτικά είναι επιρρηματικές τροπικές και προσδιορίζουν τα ρήματα όρισαν και φυλάγουν έχοντας όλες το ίδιο υποκείμενο με αυτά. Σημασιολογικά δίνουν κάποια ηθικά γνωρίσματα των ανθρώπων που όρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες.
- Η μετοχή ψευδομένους διαφέρει. Είναι ουσιαστικοποιμένη και δεν έχει βέβαια το ίδιο υποκείμενο με τις υπόλοιπες.
-Το ποίημα αποτελείται από 14 ιαμβικούς ενδεκασύλλαβους ανομοιοκατάληκτους στίχους χωρισμένους σε δύο στροφικές ενότητες.
- Η γλώσσα αποτελεί ένα μεικτό και ιδιάζον γλωσσικό σύνολο. Είναι η δημοτική με λέξεις της καθαρεύουσας και λέξεις "καβαφικές".
Οι ενότητες
1. Στ. 1-3: Η οφειλόμενη τιμή σε όσους συναισθάνονται την ευθύνη του χρέους. Οι άνθρωποι αυτοί δεν παρεκκλίνουν από αυτό (μη κινούντες: θα περιμέναμε καλύτερα τον τύπο "μη κινούμενοι" ).
2. Στ. 4-10: Τα ηθικά γνωρίσματα αυτών των ανθρώπων.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι υψηλές ηθικές αξίες που εκφράζουν οι "μαχητές" σε συνδυασμό με την ανθρώπινη φύση τους
α) Είναι δίκαιοι και απόλυτα υπεύθυνοι όσον αφορά τη δική τους δράση, αλλά δείχνουν λύπη κι
ευσπλαχνία στους συνανθρώπους τους:
δίκαιοι κι ίσιοι σ' όλες των τες πράξεις (στ. 4)
αλλά με λύπη κιόλας κι ευσπλαχνία (στ. 5).
β) Είναι γενναιόδωροι (γενναίοι) και συνδράμουν όσους χρειάζονται
βοήθεια όσο μπορούν κάθε φορά, ανάλογα με την οικονομική τους δυνατότητα:
γενναίοι οσάκις είναι πλούσιοι, κι όταν
είναι πτωχοί, πάλ' εις μικρόν γενναίοι,
πάλι συντρέχοντες όσο μπορούνε (στ. 6-8).
γ) Τρίτο ηθικό γνώρισμα των ανθρώπων αυτών είναι η φιλαλήθεια χωρίς ωστόσο να μισούν όσους
ψεύδονται:
πάντοτε την αλήθεια ομιλούντες,
πλην χωρίς μίσος για τους ψευδομένους. (στ. 9-10)
3. Στ. 11-14: Περισσότερη τιμή πρέπει σε όσους μένουν σταθεροί στις αξίες ακόμη κι όταν
προβλέπουν ότι ο αγώνας τους θα προδοθεί, θα αποτύχει.
Συμβολισμοί
α) Οι Θερμοπύλες αποτελούν σύμβολο αυτοθυσίας για την προάσπιση αξιών και ιδανικών. Εδώ συμβολίζουν το καθήκον που επιβάλλεται στον άνθρωπο κάθε εποχής όχι από την επιταγή του νόμου αλλά από το εσωτερικό του. Αυτό τον καθηλώνει στην εκπλήρωση του χρέους του ακόμη κι όταν γνωρίζει ότι όλα προοικονομούν την αποτυχία, την ήττα.
β) Ο Εφιάλτης συμβολίζει την προδοσία (από εξωτερικούς ή εσωτερικούς παράγοντες) που αναγκάζει τον άνθρωπο να απομακρυνθεί από τις αξίες και τα ιδανικά του.
γ) Οι Μήδοι συμβολίζουν τον εχθρό, τα αξεπέραστα εμπόδια που ορθώνονται μπροστά στον άνθρωπο κατά την προσπάθειά του να πραγματώσει τους υψηλούς στόχους.
Οι μετοχές
- μή κινούντες, συντρέχοντες, ομιλούντες: βρίσκονται σε αρχαιοελληνικούς τύπους, συντακτικά είναι επιρρηματικές τροπικές και προσδιορίζουν τα ρήματα όρισαν και φυλάγουν έχοντας όλες το ίδιο υποκείμενο με αυτά. Σημασιολογικά δίνουν κάποια ηθικά γνωρίσματα των ανθρώπων που όρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες.
- Η μετοχή ψευδομένους διαφέρει. Είναι ουσιαστικοποιμένη και δεν έχει βέβαια το ίδιο υποκείμενο με τις υπόλοιπες.
Δραστηριότητες για τους μαθητές της Γ΄Γυμνασίου στη Νεοελληνική Γλώσσα - Ενότητα 5 "ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ"
Μελετήστε το ποίημα του Γ. Ρίτσου "ΕΙΡΗΝΗ" (καιμελοποιημένο) και το διήγημα του Α. Σαμαράκη "ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ".
Δείτε και ακούστε τα σχετικά βίντεο για τον πόλεμο και την ειρήνη που ακολουθούν και:
1.Προσπαθήστε να γράψετε στον επεξεργαστή κειμένου τις φράσεις που σας εντυπωσίασαν περισσότερο, χρησιμοποιώντας τη σχεδίαση Word Art.Υποθέστε πως γράφετε αντιπολεμικά συνθήματα που θα τοιχοκολληθούν στους διαδρόμους του σχολείου σας.[1 ώρα]
2.Έπειτα στη μηχανή αναζήτησης google αναζητήστε εικόνες για να οπτικοποιήσετε τις έννοιες της ειρήνης και του πολέμου. Ετοιμάστε μια παρουσίαση στο PowerPoint ή στο Μovie Maker με 15-20 διαφάνειες γράφοντας μια λεζάντα ή ένα σχόλιο και επιλέγοντας την ανάλογη μουσική.[1 ώρα]
3.Στη συνέχεια επιλέξτε αυτές που θέλετε και συνθέστε μια αφίσα που να εκφράζει την προσωπική σας αντίληψη και στάση απέναντι στο θέμα ειρήνη- πόλεμος.[1 ώρα]
(Οι μαθητές θα χωριστούν σε 5 ομάδες των 5 ατόμων και μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων θα παρουσιάσουν τα αποτελέσματα της εργασίας τους ανά ομάδα [1 ώρα]
ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ
Ο πόλεμος αποτελεί τη μεγαλύτερη συμφορά για τον άνθρωπο,ενώ η ειρήνη το πολυτιμότερο από όλα τα αγαθά της ανθρώπινης δημιουργίας.Να αναπτύξετε τις σημαντικότερες συνέπειες του πολέμου,αλλά και τα αγαθά που προσφέρει η ειρήνη σε ένα άρθρο 200-250 λέξεων που θα αναρτήσετε στην ιστοσελίδα του σχολείου σας.
Δείτε και ακούστε τα σχετικά βίντεο για τον πόλεμο και την ειρήνη που ακολουθούν και:
1.Προσπαθήστε να γράψετε στον επεξεργαστή κειμένου τις φράσεις που σας εντυπωσίασαν περισσότερο, χρησιμοποιώντας τη σχεδίαση Word Art.Υποθέστε πως γράφετε αντιπολεμικά συνθήματα που θα τοιχοκολληθούν στους διαδρόμους του σχολείου σας.[1 ώρα]
2.Έπειτα στη μηχανή αναζήτησης google αναζητήστε εικόνες για να οπτικοποιήσετε τις έννοιες της ειρήνης και του πολέμου. Ετοιμάστε μια παρουσίαση στο PowerPoint ή στο Μovie Maker με 15-20 διαφάνειες γράφοντας μια λεζάντα ή ένα σχόλιο και επιλέγοντας την ανάλογη μουσική.[1 ώρα]
3.Στη συνέχεια επιλέξτε αυτές που θέλετε και συνθέστε μια αφίσα που να εκφράζει την προσωπική σας αντίληψη και στάση απέναντι στο θέμα ειρήνη- πόλεμος.[1 ώρα]
(Οι μαθητές θα χωριστούν σε 5 ομάδες των 5 ατόμων και μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων θα παρουσιάσουν τα αποτελέσματα της εργασίας τους ανά ομάδα [1 ώρα]
ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ
Ο πόλεμος αποτελεί τη μεγαλύτερη συμφορά για τον άνθρωπο,ενώ η ειρήνη το πολυτιμότερο από όλα τα αγαθά της ανθρώπινης δημιουργίας.Να αναπτύξετε τις σημαντικότερες συνέπειες του πολέμου,αλλά και τα αγαθά που προσφέρει η ειρήνη σε ένα άρθρο 200-250 λέξεων που θα αναρτήσετε στην ιστοσελίδα του σχολείου σας.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)